Paradontoza – czyli przewlekłe, zaawansowane zapalenie przyzębia – jest jedną z najczęściej występujących chorób jamy ustnej. Nieleczona prowadzi do poważnych konsekwencji – mogą to być zarówno przedwczesna utrata zębów, jak i powikłania ogólnoustrojowe, np. w obrębie nerek czy płuc. Metody leczenia paradontozy zależą od stopnia zaawansowania choroby, ale bardzo ważny jest fakt, że paradontozie w dużej mierze można zapobiegać. Profilaktyka obejmuje m.in. regularną higienę jamy ustnej i systematyczne kontrole stomatologiczne.
Paradontoza to choroba tkanek przyzębia o przewlekłym charakterze, który dotyka nie tylko dorosłych, ale coraz częściej również osoby relatywnie młode. Schorzenie to wpływa na estetykę uśmiechu, ale także na ogólny stan zdrowia pacjenta. Związane jest z podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, schorzeń nerek i płuc, a nawet przedwczesnego porodu. I choć we współczesnej stomatologii dostępnych jest wiele metod leczenia paradontozy, to jednak ważniejszy jest fakt, że w dużej mierze można zapobiegać rozwojowi choroby. Kluczem jest przede wszystkim prawidłowa higiena jamy ustnej oraz regularne kontrole stomatologiczne.
Paradontoza – co to za choroba?
Paradontoza z medycznego punktu widzenia jest zaawansowaną formą zapalenia dziąseł i przyzębia, które obejmuje tkanki otaczające i utrzymujące zęby, takie jak dziąsła, ozębna, cement korzeniowy oraz kość wyrostka zębodołowego. Proces chorobowy ma charakter postępujący, co oznacza, że z czasem dochodzi do coraz większego zniszczenia struktur podtrzymujących zęby.
Zbagatelizowany rozwój choroby może prowadzić do trwałych zmian w przyzębiu, przyczyniać się do tworzenia głębokich kieszonek przyzębnych, zaniku kości wyrostka zębodołowego i w konsekwencji – do wypadania zębów. Ponadto, paradontoza ma istotny wpływ na cały organizm – liczne badania wykazują jej związek z chorobami układu sercowo-naczyniowego, cukrzycą, schorzeniami nerek, płuc, a nawet oddziaływaniem na przebieg ciąży i porodu.
Rozwój paradontozy. Jakie są najczęstsze przyczyny zapalenia przyzębia?
Bezpośrednią przyczyną rozwoju paradontozy są bakterie obecne w płytce nazębnej. Jeśli nie jest ona systematycznie usuwana poprzez szczotkowanie i oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych, przekształca się w kamień nazębny, który jest siedliskiem szkodliwych drobnoustrojów. Wywołują one przewlekły stan zapalny prowadzący do destrukcji tkanek – w skrajnych przypadkach paradontoza może doprowadzić do utraty zębów.
Warto jednak zaznaczyć, że – oprócz niedostatecznej domowej higieny jamy ustnej – istnieje szereg innych czynników, które sprzyjają rozwojowi paradontozy.
- Palenie tytoniu – palenie to jeden z najważniejszych czynników ryzyka chorób przyzębia. Substancje zawarte w dymie tytoniowym przyczyniają się do zmniejszenia zdolności organizmu do walki z infekcją i opóźniają proces gojenia.
- Czynniki genetyczne – badania wykazują, że predyspozycje genetyczne mogą znacząco zwiększać ryzyko rozwoju paradontozy. Osoby, u których w rodzinie występowały choroby przyzębia, powinny szczególnie dbać o profilaktykę.
- Cukrzyca – choroby przyzębia mogą wynikać z niekontrolowanej cukrzycy, która wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego oraz gojenie się tkanek, co sprzyja rozwojowi przewlekłych stanów zapalnych.
- Zaburzenia hormonalne – zmiany hormonalne, pojawiające się np. w okresie ciąży lub menopauzy, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia stanów zapalnych dziąseł, które nieleczone mogą przekształcić się w przewlekłe zapalenie przyzębia.
- Stres – przewlekły stres osłabia układ odpornościowy, co zwiększa podatność na infekcje, także te w obrębie jamy ustnej.
Najczęściej występujące objawy paradontozy
Paradontoza w początkowych stadiach może rozwijać się bezobjawowo lub z symptomami, które są niestety często bagatelizowane przez pacjentów. Jednym z pierwszych objawów może być krwawienie dziąseł podczas szczotkowania lub nitkowania zębów. Jednakże z czasem choroba postępuje i prowadzi do wystąpienia bardziej wyraźnych oznak.
- Opuchlizna, zaczerwienienie i bolesność dziąseł – dziąsła mogą być tkliwe w dotyku, a pacjent może odczuwać dyskomfort podczas spożywania pokarmów.
- Recesja dziąseł – cofanie się dziąseł powoduje odsłanianie szyjek zębów, co może prowadzić do nadwrażliwości na zimno, ciepło czy słodkie pokarmy.
- Utrata stabilności zębów – z czasem, w wyniku zaniku kości, zęby mogą tracić swoją stabilność, co skutkuje ich przesuwaniem się lub rozchwianiem.
- Ropnie – w zaawansowanych przypadkach paradontozy może dochodzić do powstawania ropni, które są bolesne i wymagają interwencji chirurgicznej
- Nieprzyjemny zapach z ust – objawy zapalenia przyzębia obejmować mogą również nieprzyjemny zapach z ust, który wynika z gromadzenia się bakterii oraz rozkładających się tkanek przyzębia.
Na czym polega leczenie paradontozy?
Leczenie paradontozy zależy od stadium zaawansowania choroby i obejmuje zarówno metody zachowawcze, farmakologiczne, jak i chirurgiczne. Celem leczenia jest kontrola infekcji, zahamowanie procesu zapalnego oraz odbudowa zniszczonych tkanek.
- Skaling i kiretaż – jest to podstawowa metoda leczenia paradontozy. Skaling polega na usunięciu kamienia nazębnego i płytki bakteryjnej z powierzchni zębów. Z kolei kiretaż pozwala na oczyszczenie kieszonek dziąsłowych z zapalnie zmienionych tkanek.
- Antybiotykoterapia – w przypadku zaawansowanego zapalenia przyzębia stosuje się antybiotyki, które mogą być aplikowane miejscowo w postaci żeli lub maści, jak również ogólnoustrojowo. Wskazania do antybiotykoterapii zależą od rozległości infekcji oraz reakcji organizmu pacjenta na standardowe leczenie.
- Leczenie chirurgiczne – w przypadku zaawansowanej paradontozy może być konieczne wykonanie zabiegów chirurgicznych. Do najczęściej stosowanych technik należą operacje płatowe umożliwiające oczyszczenie głębokich kieszonek i eliminację źródeł infekcji, zabiegi regeneracji tkanek przyzębia mające na celu stymulowanie odbudowy zanikłych tkanek oraz przeszczepy dziąseł stosowane w przypadku zaawansowanej recesji dziąseł w celu odbudowy linii dziąseł.
Trzeba przy tym mieć świadomość, że leczenie jest czasochłonne i wymaga sporej samodyscypliny ze strony pacjenta. Bardzo ważnym elementem terapii jest bowiem również leczenie domowe, obejmujące dokładną, regularną higienę jamy ustnej z zastosowaniem odpowiedniej pasty, płukanki oraz nici dentystycznych.
Czy można zapobiegać paradontozie? Higiena jamy ustnej to podstawa!
Paradontoza jest chorobą, której można w dużej mierze zapobiegać poprzez odpowiednią profilaktykę. Regularna i właściwa higiena jamy ustnej to najskuteczniejszy sposób, aby zminimalizować ryzyko jej wystąpienia. Najważniejsze zasady obejmują:
- mycie zębów po każdym posiłku, a przynajmniej dwa razy dziennie, przez 2-3 minuty szczoteczką z miękkim lub średnio twardym włosiem oraz pastą z fluorem,
- stosowanie nici dentystycznych oraz irygatorów do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych,
- stosowanie antybakteryjnych płynów do płukania jamy ustnej, które skutecznie redukują chorobotwórcze bakterie,
- regularne wizyty kontrolne u dentysty, połączone z profesjonalnym oczyszczaniem zębów co 6 miesięcy,
- zdrową dietę, bogatą w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste, a ubogą w cukry proste,
- unikanie palenia – eliminacja palenia tytoniu znacząco redukuje ryzyko paradontozy.
Paradontoza to przewlekłe i postępujące schorzenie przyzębia, które może prowadzić do utraty zębów oraz mieć poważne konsekwencje dla ogólnego stanu zdrowia. Wczesna diagnoza, odpowiednie leczenie i profilaktyka to klucz do zachowania zdrowych zębów i dziąseł. Regularne kontrole w gabinecie stomatologicznym oraz dbałość o higienę jamy ustnej to najlepsze sposoby, aby zapobiec rozwojowi tej groźnej choroby.
Zauważasz u siebie początkowe objawy paradontozy? Chcesz nauczyć się prawidłowo szczotkować zęby, aby ograniczyć ryzyko powstawania kamienia nazębnego? Zgłoś się do Vinci Clinic w Łodzi, gdzie oferujemy dopasowane do indywidualnych potrzeb metody profilaktyki i leczenia chorób dziąseł oraz przyzębia. Pamiętaj, że paradontoza może powodować nie tylko problemy z uzębieniem, ale wiąże się również z ryzykiem poważnych komplikacji ogólnoustrojowych – dlatego jeśli występują u Ciebie nawet początkowe objawy choroby, koniecznie umów się na konsultacje!