We współczesnej stomatologii usuwanie zębów – czyli ekstrakcje – są ostatecznością. Wykonuje się je tylko wtedy, gdy nie ma absolutnie żadnych szans na uratowanie choćby części tkanek własnych zęba i wyleczenie go zachowawczo lub protetycznie. Zazwyczaj ekstrakcje zębów nie są zbyt skomplikowanymi procedurami. Niekiedy jednak warunki anatomiczne czy zbyt mocne zniszczenie zęba sprawiają, że zabieg usunięcia wymaga więcej czasu, doświadczenia i dodatkowego instrumentarium. W przypadku takiego zabiegu mówi się powszechnie o „chirurgicznym usuwaniu” zęba. Uwaga! Każdy zabieg usunięcia zęba jest zabiegiem chirurgicznym. Jakie są wskazania do takich zabiegów? Jak przebiegają? Jakie są zalecenia pozabiegowe dla pacjentów? Podpowiadamy!
Ekstrakcja zęba to zabieg polegający na usunięciu zęba z zębodołu przy pomocy odpowiednich narzędzi. Do najczęstszych przyczyn ekstrakcji zalicza się bardzo zaawansowana próchnica i choroby przyzębia, choć we współczesnej stomatologii dąży się do tego, by – jeśli jest to tylko możliwe – zachowywać tkanki własne zęba i to na nich wykonywać odbudowy protetyczne. Czasami usuwa się także zęby ogólnie zdrowe, jeśli np. ich wielkość czy nie do końca prawidłowe położenie uniemożliwiają przeprowadzenie leczenia ortodontycznego. Zabiegi ekstrakcji wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu dolegliwości bólowe zostają bardzo mocno zredukowane, a nawet całkowicie wyeliminowane. Ogólnie, usuwanie zęba polega najpierw na jego zwichnięciu, dzięki czemu korzenie oddzielają się od kości, stomatolog może rozchwiać ząb i usunąć go z zębodołu. Wykorzystywane nowoczesne narzędzia w większości przypadków pozwalają unikać nacinania dziąsła (preparowania płata śluzówkowo-okostnowego) oraz minimalizują ryzyko powikłań. Ekstrakcja wykonana przez doświadczonego lekarza dentystę jest zabiegiem bezpiecznym, nietraumatycznym, a po wygojeniu rany można przystąpić do odbudowy protetycznej.
„Chirurgiczne usuwanie” zęba – co to za zabieg?
Czasami zdarza się jednak, że zamiast „zwykłej” ekstrakcji konieczne jest bardziej skomplikowane „chirurgiczne usuwanie” zęba. Zabieg też wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, przy czym w jego trakcie stomatolog nacina tkanki miękkie w jamie ustnej i dopiero wówczas przy użyciu odpowiednich narzędzi odseparowuje ząb i usuwa go z jamy ustnej. Każdy taki zabieg wymaga zaopatrzenia za pomocą szwów.
„Chirurgiczne usuwanie” zęba wykonuje się w przypadku:
- całkowitego zniszczenia korony zęba, kiedy w jamie ustnej pozostają wyłącznie korzenie
- zębów z zakrzywionymi, nietypowo ułożonymi korzeniami, w przypadku których istnieje ryzyko, że mogłyby pozostać w zębodole
- zębów zatrzymanych, czyli takich, które w ogóle nie przebiły się przez dziąsło lub są widoczne tylko częściowo
Oczywiście „chirurgiczne usuwanie” zęba zawsze poprzedzone jest kompleksową diagnostyką obrazową, na którą składać się może m.in. RTG zęba oraz tomografia komputerowa 3D.
„Chirurgiczne usuwanie” zęba – co robić po zabiegu?
Jak już wspomniano, „chirurgiczne usuwanie” zęba wykonywane jest zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym (znieczulenia ogólne zarezerwowane są dla osób całkowicie niewspółpracujących ze stomatologiem, np. z niepełnosprawnością intelektualną, a zabieg tego typu musi nadzorować anestezjolog) i trwa około godziny. Na jego skuteczność i późniejszą rekonwalescencję wpływa nie tylko doświadczenie stomatologa czy narzędzia, jakimi dysponuje w gabinecie, ale w dużej mierze sam pacjent, który powinien przestrzegać wszystkich zaleceń pozabiegowych. O czym konkretnie mowa?
- Przez 24 godziny po usunięciu zęba nie powinno się palić – może to bowiem nasilać krwawienie oraz utrudniać gojenie rany.
- Przez kilka godzin po zabiegu nie wolno jeść ani pić. Przez kilka dni zaleca się spożywanie miękkich pokarmów o temperaturze pokojowej, tak aby nie uszkodzić i nie podrażnić okolic zabiegu.
- Przez kilka dni po zabiegu okolice usuniętego zęba należy delikatnie oczyszczać przy użyciu specjalnej szczoteczki z bardzo miękkim włosiem. Niewskazane jest stosowanie płynów do płukania jamy ustnej zawierających w składzie alkohol.
- Ekstrakcja zęba może powodować u pacjenta dolegliwości bólowe po zabiegu. Da się je jednak złagodzić dostępnymi bez recepty środkami przeciwbólowymi.
- Normalnym zjawiskiem po zabiegu jest lekkie sączenie się krwi z rany. Jeśli jest jej niewiele, nie trzeba się tym martwić. Wystarczy umieścić na kilka minut jałowy gazik nad zębodołem i go zagryźć. W przypadku założenia szwów ryzyko krwawienia jest bardzo niewielkie.
- Objawem występującym po „chirurgicznym usuwaniu” zęba są także obrzęki tkanek miękkich, które utrzymywać się mogą nawet przez kilka dni. Bardzo ważne jest, aby w dniu zabiegu stosować zimne okłady z lodu na policzek. Dobrym rozwiązaniem w przypadku ograniczonej diety w dniu zabiegu jest jedzenie lodów (smak dowolny 🙂
Jeśli mimo przyjmowanych leków ból nie ustępuje, obrzęki nie mijają, krwawienie się nasila i/lub pojawia się gorączka, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.