Jeszcze niedawno leczenie endodontyczne (kanałowe) w zdecydowanej większości przypadków przeprowadzano z zastosowaniem metody dewitalizacji, czyli z „zatruciem” miazgi, którą następnie usuwano, oczyszczano kanały i je wypełniano. Dzięki rozwojowi nowoczesnych technik i materiałów, w leczeniu endodontycznym coraz częściej stosowana może być jednak ekstyrpacja, czyli usunięcie z zęba żywej miazgi, bez konieczności jej wcześniejszego uśmiercania.
Zanim przejdziemy do omówienia zabiegu ekstyrpacji miazgi, trzeba wiedzieć, czym w ogóle jest miazga zębowa. Otóż najogólniej może powiedzieć, że każdy ząb zbudowany jest z korony i korzenia – korona to część zęba widoczna nad dziąsłem, a korzeń utrzymuje ząb w kości.
Korona zębowa zbudowana jest z trzech warstw – pokrywającego ząb od zewnątrz szkliwa, będącego najtwardszą tkanką w ludzkim organizmie, położonej pod nim zębiny oraz miazgi, która wypełnia komorę zęba i kanały korzeniowe od środka.
Miazga jest bardzo mocno unaczynioną i unerwioną tkanką zbudowaną przede wszystkim z odontoblastów, czyli komórek wytwarzających zębinę oraz fibroblastów – komórek produkujących kolagen. Miazga buduje więc kolejne warstwy zębiny, ze względu na silne unerwienie odbiera bodźce, a także dostarcza do zęba tlen i substancje odżywcze.
Leczenie endodontyczne – kiedy się je stosuje?
Zdarza się, że miazga – najpierw koronowa (czyli ta znajdująca się w koronie), a później także korzeniowa (czyli ta umiejscowiona w kanałach korzeniowych) – zostaje zainfekowana przez bakterie. Może się tak stać np. na skutek rozległego, głębokiego ubytku próchnicowego lub urazu mechanicznego. Wówczas dochodzi do obrzęku miazgi, która powiększa swoją objętość i uciska na znajdujące się w niej nerwy. Powoduje to u pacjenta bardzo silny, przeszywający ból, którego nie da się w żaden sposób złagodzić.
W takich sytuacjach jedynym sposobem na uratowanie zęba jest leczenie endodontyczne – polega ono na usunięciu z komory i kanałów zainfekowanej miazgi, ich dokładnym oczyszczeniu, wypełnieniu odpowiednimi materiałami, a na koniec – odbudowy korony zęba.
Ekstyrpacja – gdy miazgi nie trzeba „zatruwać”
Jeszcze niedawno zdecydowaną większość zabiegów leczenia kanałowego wykonywano z zastosowaniem metody dewitalizacji miazgi, czyli jej wcześniejszego „zatrucia”. W trakcie takiego zabiegu stomatolog nakłada na odsłoniętą miazgę zęba uśmiercający ją preparat, najczęściej na bazie paraformaldehydu, który powoduje stopniowe obumieranie tkanki w ciągu kilku-kilkunastu dni. Niestety, prawie zawsze jest to okupione dużym dyskomfortem pacjenta, gdyż podczas obumierania miazgi mogą być odczuwane dolegliwości bólowe, a całe leczenie kanałowe wymaga kilku wizyt w gabinecie stomatologicznym.
Obecnie, zgodnie z obowiązującymi wytycznymi, częściej niż dewitalizacja miazgi podczas leczenia endodontycznego wykonywana jest ekstyrpacja, czyli usunięcie (wyłuszczenie) żywej miazgi, bez jej wcześniejszego „zatruwania”.
Przed zabiegiem ekstyrpacji i rozpoczęciem leczenia kanałowego należy wykonać badanie RTG, które pozwoli ocenić m.in. położenie, długość oraz ewentualne zakrzywienie kanałów korzeniowych. Zabieg wykonuje się najczęściej w znieczuleniu miejscowym, możliwe jest także zastosowanie sedacji. Ekstyrpacja wymaga również użycia przez stomatologa specjalistycznego sprzętu, pozwalającego precyzyjnie usunąć miazgę zarówno z komory, jak i kanałów korzeniowych – jest to mikroskop umożliwiający pracę w powiększeniu, endometr określający długość kanałów.
Ekstyrpacja – jakie ma zalety?
Ekstyrpacja jest zabiegiem, który niesie ze sobą liczne korzyści dla pacjenta. Jakie konkretnie?
- W odróżnieniu od dewitalizacji, ekstyrpacja nie jest dla pacjenta bolesna. Sam zabieg wykonywany jest w znieczuleniu, a miazga nie jest również poddawana działaniu drażniących preparatów na bazie paraformaldehydu.
- Ekstyrpacja to procedura pozwalająca oszczędzić tkanki przyzębia wierzchołkowego, mniejsza jest również traumatyzacja tkanek wokół kanałów korzeniowych.
- Ekstyrpacja umożliwia wykonanie leczenia endodontycznego na jednej wizycie – nie trzeba bowiem czekać, aż miazga obumrze. Dla pacjenta to oszczędność czasu oraz mniej stresu związanego z wizytami w gabinecie.
- Prawidłowo wykonana ekstyrpacja znacznie zmniejsza ryzyko powikłań charakterystycznych dla dewitalizacji, czyli nieprecyzyjnego usunięcia zainfekowanej miazgi i pozostawienia ogniska zapalnego.
- Ekstyrpacja miazgi w znieczuleniu sprawia, że po wizycie w gabinecie pacjent najczęściej nie odczuwa dolegliwości bólowych, jak to się dzieje w przypadku „zatruwania” zęba.
Nowoczesne leczenie endodontyczne z zastosowaniem m.in. mikroskopu wykonujemy w Vinci Clinic w Łodzi. Na miejscu przeprowadzamy niezbędne badania diagnostyczne i zapewniamy opiekę doświadczonego lekarza endodonty. Zachęcamy do kontaktu -> https://vinciclinic.pl/kontakt.