Dysfunkcja narządu żucia / Okluzja

Pacjenci mający problemy z okluzją nierzadko przez całe lata szukają pomocy u laryngologów lub neurologów, tymczasem osobą, która mogłaby im skutecznie pomóc, jest stomatolog specjalizujący się w leczeniu zaburzeń narządu żucia.

Bywa też, iż do naszej kliniki zgłaszają się pacjenci z mniej ewidentnymi objawami choroby okluzyjnej.

Może to być np. nadwrażliwość zębów na zimne i cieple pokarmy, pękanie szkliwa, odpryśnięcia fragmentów zębów, bóle szczęki promieniujące w okolicę ucha, szumy w uszach, rozchwiane zęby, bóle zębów niewiadomego pochodzenia (zęby są prawidłowo leczone, jednak bez powodu bolą) lub bolesność w różnych okolicach twarzy. Niepoprawna okluzja może również doprowadzać do patologicznego ścierania zębów i negatywnie wpływać na estetykę uśmiechu. Dodajmy w tym miejscu, że krótkie, starte zęby o nierównych brzegach nie tylko powodują deformację zgryzu, lecz również sprawiają, iż twarz wydaje się o wiele starsza.

Im dłużej, tym gorzej

Problemy okluzyjne narastają latami. Dysfunkcja narządu żucia przebiega wieloetapowo i początkowo może nie powodować większych dolegliwości. Dzieje się tak dlatego, iż cały układ stomatognatyczny (na który składają się zęby, mięśnie twarzoczaszki oraz stawy) początkowo adaptuje się do patologicznych warunków zgryzowych. Z czasem jednak zaczyna działać efekt „śnieżnej kuli” – jedna nieprawidłowość prowadzi do następnej, z czasem powodując poważne zaburzenia czynnościowe całego narządu żucia. Pacjenci często nie są świadomi, że takie problemy, jak szczękościsk czy trudności z zamykaniem i otwieraniem ust mogą mieć swoje pierwotne źródło w dość błahym problemie, jakim są np. starte i nierówne zęby. W ostatecznym rezultacie konieczne się staje kompleksowe odbudowanie całego układu stomatognatycznego, a nie tylko wyleczenie pojedynczego zęba.

Objawy choroby okluzyjnej

Nieprawidłowe kontakty zębów górnych i dolnych z czasem prowadzą do różnych powikłań. Do najczęstszych objawów choroby okluzyjnej zaliczamy:

przeskakiwanie w stawie skroniowo-żuchwowym (któremu może towarzyszyć trzeszczenie lub trzaski),
napięte mięśnie twarzy, szyi oraz karku,
częste, uciążliwe, poranne bóle głowy,
niekontrolowane zgrzytanie zębami i podświadome ich zaciskanie w sytuacjach stresowych (bruksizm),
ból zębów lub mięśni twarzy pojawiający się przy nagryzaniu pokarmów.
starte zęby,
kruchość i ruchomość zębów,
nadwrażliwość na ciepło lub zimno,
bóle zdrowych zębów niewiadomego pochodzenia,
bóle typu migrenowego,
powstające recesje zębowe,
ból okolicy ucha.

Leczenie problemów z okluzją bywa skomplikowane i długotrwałe

Leczenie problemów okluzyjnych jest zawsze dostosowane do konkretnego pacjenta i uwzględnia warunki panujące w jego jamie ustnej. Nie ma więc jednej, uniwersalnej metody stosowanej przez stomatologa w odniesieniu do wszystkich pacjentów. W zależności od czynników uniemożliwiających prawidłowe zwarcie stomatolog może np. zaproponować:

Ekwilibrację – polegającą na selektywnym szlifowaniu zębów uczestniczących w tzw. przedwczesnych kontaktach. Zabieg jest bezbolesny i całkowicie bezpieczny dla zębów, nie powoduje uszkodzenia szkliwa.

Korektę istniejących wypełnień poprzez dodanie lub odjęcie wysokości plomby lub zmianę jej kształtu (wypełnienie nie może być płaskie, powinno odtwarzać naturalną powierzchnię żującą zęba). Zwykle ekwilibracja i korekta wypełnień w znacznym stopniu poprawiają komfort gryzienia i przynoszą pacjentowi sporą ulgę.

Jednak w niektórych bardziej skomplikowanych przypadkach konieczne jest wdrożenie leczenia protetycznego lub ortodontycznego. Bywa również, że problemy z okluzją nie dadzą się wyleczyć bez interwencji chirurga szczękowego lub implantologa. Jednak w większości przypadków, aby uzyskać zadowalający efekt, konieczne jest połączenie różnych metod leczenia, a także dokładne rozplanowanie ich w czasie.

Na co mogą liczyć pacjenci Vinci Clinic z problemami narządu żucia?

Wnikliwe i wszechstronne badania diagnostyczne, umożliwiające zaprojektowanie najbardziej optymalnego sposobu korekcji dysfunkcyjnego narządu żucia.
Kompleksowe, rozłożone w czasie leczenie, uwzględniające możliwości finansowe pacjenta (proponujemy rozwiązania tymczasowe, z jednej strony pozwalające na utrzymanie efektów dotychczasowego leczenia, z drugiej – nie obciążające kieszeni pacjenta).
Najbardziej zaawansowane techniki leczenia okluzji – deprogramacja Koisa, funkcjonalna okluzja według Akademii Dawsona.
Opieka zespołu, w skład którego wchodzą lekarze różnych specjalności, w wielu przypadkach wspólnie podejmujący decyzję o dalszym leczeniu.
Dostęp do zarchiwizowanych materiałów: fotografii cyfrowych oraz filmów dokumentujących kolejne etapy leczenia.

Często zadawane pytania FAQ

Co oznacza termin „dysfunkcja narządu żucia”?

Dysfunkcja to inaczej nieprawidłowe funkcjonowanie danego narządu. W przypadku narządu żucia dysfunkcja może się objawiać np. problemami z gryzieniem i żuciem pokarmów, niemożnością szerokiego otwarcia ust itp.

Czy można wyleczyć bruksizm za pomocą szyn relaksacyjnych?

Jednym z etapów leczenia nieprawidłowego zwarcia szczęk jest nałożenie tzw. szyn relaksacyjnych. Są to przezroczyste nakładki na zęby, które uniemożliwiają ich zaciskanie. Nakładka, wykonywana jest po pobraniu wycisku. Zakładana jest na zęby górne i chroni je przed tarciem o zęby dolne. Warto jednak wiedzieć, że choć nakładka skutecznie zapobiega konsekwencjom bruksizmu, to jednak nie leczy ona jego przyczyny.

Jakie czynniki mogą spowodować chorobę okluzyjną?

Przyczyn może być wiele. Za problemy z okluzją mogą odpowiadać czynniki psychiczne, wyzwalające mechanizm bruksizmu, czynniki fizjologiczne lub jatrogenne (tzn. będące efektem wcześniej przeprowadzonego leczenia).

Czy brak zęba może doprowadzić do dysfunkcji narządu żucia?

Warto wiedzieć, że brak nawet jednego zęba powoduje zmiany w zgryzie. Jednak najbardziej fatalne w skutkach są rozległe braki w zębach bocznych. Dochodzi wówczas do przeciążenia zębów przednich i ich nieprawidłowego wychylenia do przodu, a w efekcie do ich patologicznego starcia i obniżenia zgryzu, a nawet ich utraty.

Co jest jest korekta zwarcia i jak się ją wykonuje?

Korekta zwarcia, czyli inaczej ekwilibracja, polega na takiej zmianie kształtu zębów, wypełnień i koron, która umożliwia prawidłowy ruch żuchwy przy zagryzaniu. W trakcie ekwilibracji eliminuje się za pomocą drobnoziarnistych wierteł niepożądane wypukłości zębów i miejsca nagryzane ze zbyt dużą siłą.