Wielu pacjentom leczenie stomatologiczne wciąż kojarzy się ze stresem, dyskomfortem i bólem – w dużej mierze to właśnie stąd bierze się niechęć i lęk przed wizytą u dentysty. Tymczasem rozwój stomatologii, a przede wszystkim nowoczesnych metod i technik znieczulania sprawił, że istnieją naprawdę skuteczne sposoby na bezbolesne leczenie zębów. Jakie są rodzaje znieczuleń? Jakich środków znieczulających się używa? Kiedy konieczne może być zastosowanie znieczulenia ogólnego?
Pionierem znieczuleń stomatologicznych był amerykański stomatolog Horacy Wells, który odkrył znieczulające i przeciwbólowe działanie podtlenku azotu, czyli gazu rozweselającego. Najpierw jego działanie wypróbowywał na sobie, później przeszedł do prezentacji na pacjentach. Niestety, nie skończyła się ona dobrze, bo pacjentem był rosły, dobrze zbudowany mężczyzna, u którego trzeba było wykonać dość skomplikowany zabieg stomatologiczny. Gaz nie zadziałał, mężczyzna odczuwał bardzo silny ból, a prezentacja przed szerokim gronem uznanych lekarzy zakończyła się kompletną klapą.
Wells załamał się, ale nie zaprzestał swoich badań. Zaczął m.in. eksperymentować na sobie z chloroformem, co wywołało u niego skutki uboczne w postaci halucynacji. W trakcie jednej z nich oblał kwasem siarkowym idącą ulicą kobietę, za co został aresztowany. Trzy dni później popełnił samobójstwo w areszcie.
Jak widać, początki prac nad sposobami na bezbolesne leczenie zębów nie były zbyt fortunne, ale kolejne dekady przyniosły szybki rozwój znieczuleń dentystycznych. Dzięki temu współcześnie pacjenci naprawdę nie muszą obawiać się wizyty u dentysty. Nawet skomplikowane zabiegi można bowiem przeprowadzić bez dyskomfortu i bólu.zabiegi można bowiem przeprowadzić bez dyskomfortu i bólu.
Sposoby na bezbolesne leczenie zębów – znieczulenie miejscowe
Najczęściej stosowanym we współczesnej stomatologii rodzajem znieczulenia jest znieczulenie miejscowe – jak sama nazwa wskazuje, polega na podaniu odpowiedniego środka farmakologicznego w okolicy planowanego zabiegu. Wśród znieczuleń miejscowych wyróżnia się:
- znieczulenie powierzchniowe – stosowane np. u pacjentów z bardzo niskim progiem odporności na ból przed podaniem znieczulenia w formie iniekcji, polega na aplikacji na błonę śluzową jamy ustnej sprayu lub żelu znieczulającego,
- znieczulenie nasiękowe – polega na iniekcji środka znieczulającego w dziąsło w bezpośrednim sąsiedztwie zęba poddawanego leczeniu, stosowane jest m.in. przed ekstrakcjami siekaczy lub przed leczeniem zachowawczym,
- znieczulenie śródwięzadłowe – podaje się je w szparę ozębnej, czyli przestrzeń między korzeniem zęba a otaczającą korzeń kością,
- znieczulenie przewodowe – w tym przypadku środek znieczulający podaje się w okolice większego nerwu, który odpowiada za przewodzenie bodźców do większego obszaru tkanek, stosuje się je m.in. w przypadku ekstrakcji zębów tylnych,
- znieczulenie dokostne – do tego celu używa się specjalnych urządzeń, które pozwalają wkręcić igłę w kość i podać środek znieczulający bezpośrednio do kości, w okolicę znieczulanego zęba.
Znieczulenia miejscowe wykonuje się przy użyciu różnych leków, których wspólną cechą jest doprowadzanie do czasowej, odwracalnej blokady przewodnictwa w nerwach czuciowych. Do tych stosowanych najczęściej zalicza się lidokainę, artykainę, bupiwakainę oraz mepiwakainę.
- Lidokaina – jest powszechnie stosowanym w stomatologii środkiem znieczulającym. Nie rozszerza naczyń krwionośnych, nie podrażnia tkanek. Wśród przeciwwskazań do jej użycia znajduje się m.in. nadciśnienie, miażdżyca oraz zaburzenia rytmu serca.
- Artykaina – wykorzystywana w prostych, niezbyt rozległych zabiegach stomatologicznych. Nie może być stosowana u dzieci poniżej 4. roku życia, a także u kobiet w ciąży (jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne).
- Bupiwakaina – jest to środek znieczulający z grupy amidów, dość silny (czterokrotnie silniejszy od lidokainy) oraz długo działający (do 4 godzin). Nie powinno się go stosować u dzieci poniżej 12. roku życia.
- Mepiwakaina – daje efekty znieczulenia już po 1–3 minutach od aplikacji. Wskazana jest przede wszystkim u pacjentów, u których nie można zastosować środków zwężających naczynia krwionośne (np. z chorobami sercowo-naczyniowymi).
Współczesne środki znieczulające są bardzo skuteczne i wolne od parabenów, które najczęściej są przyczyną uczulenia. Ich użycie pozwala na przeprowadzenie mnogich ekstrakcji lub rozległych zabiegów, stosując tylko znieczulenie miejscowe.
Sposoby na bezbolesne leczenie zębów – analgosedacja
Inną metodą pozwalającą na bezbolesne leczenie stomatologiczne jest analgosedacja, czyli jednoczesne dożylne podanie pacjentowi leków przeciwbólowych (analgezja) oraz nasennych i uspokajających (sedacja). Dzięki temu pacjent nie odczuwa strachu ani bólu, pozostaje przytomny (może reagować na polecenia lekarza), ale znajduje się w fazie lekkiego półsnu.
Znieczulenie metodą analgosedacji wymaga obecności lekarza anestezjologa, który na bieżąco monitoruje parametry życiowe pacjenta. Stosowane są różne grupy leków, m.in. dożylne anestetyki, krótko działające leki uspokajające oraz opioidy.
Analgosedacja nie jest z pewnością najczęściej wybieranym sposobem na bezbolesne leczenie zębów. Może być ona wykonana u osób:
- z nadpobudliwością ruchową,
- u których wykonane mają być długotrwałe, skomplikowane i inwazyjne zabiegi stomatologiczne,
- niewspółpracujących z dentystą, m.in. dzieci oraz osób niepełnosprawnych umysłowo,
- z medycznymi przeciwwskazaniami do znieczulenia miejscowego (np. alergia na leki).
Oczywiście warto mieć świadomość, że analgosedacja wymaga wcześniejszych konsultacji z lekarzem, niekiedy wykonania badań laboratoryjnych krwi oraz odpowiedniego przygotowania, w tym zgłoszenia się na zabieg na czczo.
Sposoby na bezbolesne leczenie zębów – znieczulenie ogólne
Jeśli jest taka bezwzględna konieczność, leczenie stomatologiczne może zostać przeprowadzone również z zastosowaniem znieczulenia ogólnego, czyli – potocznie mówiąc – pod narkozą. Tu również niezbędne są wcześniejsze konsultacje lekarskie, wykonanie przez pacjenta badań (łącznie z EKG), a także odpowiednie przygotowanie do zabiegu. Czuwa nad nim specjalista anestezjolog.
Jakie są wskazania do przeprowadzenia leczenia stomatologicznego w znieczuleniu ogólnym? Bardzo podobne do analgosedacji, przy czym stopień skomplikowania zabiegu oraz jego rozległość bywa jeszcze większa, a pacjenci zupełnie nie współpracują ze stomatologiem. Może to więc być:
- ekstrakcja kilku zębów – z kilkoma korzeniami, położonych w tylnej części jamy ustnej, zębów zatrzymanych lub zębów mądrości,
- rozległe zabiegi chirurgii stomatologicznej, wymagające dużej traumatyzacji tkanek (np. u osób po wypadkach),
- znaczne upośledzenie umysłowe, skutkujące całkowitym brakiem kontaktu pacjenta z lekarzem.
W Vinci Clinic dokładamy wszelkich starań, aby zarówno proces leczenia, jak i sama aplikacja znieczulenia były dla pacjentów bezbolesne i atraumatyczne. Jeśli potrzebujesz pomocy doświadczonych stomatologów, umów się na wizytę! Podczas konsultacji dowiesz się, jakie metody leczenia możemy Ci zaproponować. Zapraszamy do kontaktu -> https://vinciclinic.pl